
PARTİ
Parti Tüzüğü
Madde 1
Madde 2
Madde 3
Madde 4
Madde 5
Madde 6
Madde 7
Madde 8
Madde 8.1) Olağan Kongreler
A)Belde Olağan Kongrelerini Toplama Yetkisi ve Zamanı(Tüzük m.23)
Belde kongresi, iki yıldan az, üç yıldan fazla olmayan bir sürede ve ilçe kongresinden önce Genel Merkez tarafından hazırlanacak ‘kongre takvimine’ uygun olarak, ilçe yönetim kurulunca hazırlanır ve il yürütme kurulunun oluru ile işlerlik kazanır.
B)İl ve İlçe Olağan Kongrelerini Toplama Yetkisi ve Zamanı(Tüzük m.39)
İlçe ve il kongrelerinin olağan kongre takvimi, üst kademe kongresinin yapılmasından önce gerçekleşecek şekilde, Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. Bu süre iki yıldan az, üç yıldan fazla olamaz. MKYK’ nun yetki vermesi ve belirleyeceği kongre takvimi içinde olması şartıyla; il’e bağlı ilçelerde yapılacak ilçe kongrelerinin takvimi, ilçenin görüşü alınarak, il yönetim kurulunca belirlenir ve Genel Merkez Teşkilat Başkanlığı’nın oluru ile işlerlik kazanır.
C) Büyük Kongre’yi Olağan Toplama Yetkisi ve Zamanı(Tüzük m.63)
Büyük Kongreyi olağan toplama yetkisi MKYK’na aittir. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu; iki yıldan az, üç yıldan fazla olmamak kaydıyla Büyük Kongreyi toplamak zorundadır.
Madde 8.2) Olağanüstü Kongreler
A) İlçe ve İl Kongrelerinin Olağanüstü Toplanması (Tüzük m. 50)
İlçe ve il kongrelerinin olağanüstü toplanması, MKYK kararıyla veya kademe delege tam sayısının en az 1/5’i kadar delegenin, Parti İçi Demokrasi Hakem Kurulunca veya noterlikçe tevsik edilmiş yazılı isteği ile yapılır. Şartların oluşması halinde, kademe yönetim kurulunun; gerekli hazırlıkları yaparak, talebin tebliğinden itibaren 45 gün içinde olağanüstü kongreyi toplaması zorunludur. Olağanüstü toplantının gündemi, toplantıyı talep edenlerce belirlenir. Gündemin neden ibaret olduğu karar veya talep yazısında belirtilir. Olağanüstü toplantı gündemine başka gündem maddesi eklenemez, sadece üst kademe delege seçimini yenilemek amacıyla olağanüstü kongre yapılamaz. B)Büyük Kongrenin Olağanüstü Toplanması (SPK m.14/6-Tüzük m. 70) Büyük Kongre; Genel Başkan’ın, veya MKYK’nun, yahut büyük kongre delegelerinin en az 1/5’inin yazılı talebi üzerine olağanüstü toplantıya çağırılır. Olağanüstü toplantı gündemi çağrıyı yapan tarafından belirlenir ve gündem dışında başka konu görüşülemez. Delegeler tarafından yapılacak olağanüstü toplantı talepleri ile gündem ve delege imzalarının noter onaylı olmaları zorunludur. Bu taleplerin aynı konuyu içerir olmaları yeterli olup, ayrı zamanlarda ve parçalı olmaları talebin geçerli olmasına engel olarak yorumlanamaz. Ancak, işlem görmüş ve yeterli sayıya ulaşamamış talepler, sonraki başka bir toplantı isteminde imza eksikliğini gidermek için kullanılamaz. Şartların oluşması halinde Merkez Karar ve Yönetim Kurulu, olağanüstü kongreyi bir hafta içinde ilan ederek, çağrı tarihinden itibaren, en geç 45 gün içinde yapmak zorundadır.
Madde 9
Madde 10
Madde 10.1
Partinin Genel Merkez, il ve ilçe kongrelerinde yapılacak seçimler, gizli oy ve açık tasnif esasına göre; yetkili seçim kurulunun gözetimi ve denetiminde yapılır (SPK.m.21/1, Tüzük m.46/1).
Madde 10.2
Belde kongresi, ilçe yönetim kurulunun, aday olmayanlar arasından görevlendireceği üç kişilik bir heyetin gözetimi ve denetimi altında gizli oy, açık tasnif esasına göre yapılır (Tüzük m:22/5).
Madde 10.3
Mahalle ve köylerde yapılacak ilçe ve belde kongre delege seçimleri, kademe yönetim kurulunun görevlendireceği partili üyelerden oluşan en az üç kişilik delege seçimi sandık kurullarınca yapılır (Tüzük m: 30.7).
Madde 11
Madde 12
Madde 13
14.1)Büyük Kongre Delege Sayısı Büyük Kongre delegesi olmak üzere il kongrelerinde seçilecek delege sayısı, TBMM üye tam sayısının iki katından fazla olamaz. 14.2) Delege Dağılımı Tespit Usulü Hangi ilin kaç adet seçilmiş delege ile Büyük Kongrede temsil olunacağı, aşağıda yazılı usul ve esaslara göre belirlenir: Seçilmesi gereken toplam delege sayısının yarısı olan 550 delegelik; illerden seçilecek Milletvekili sayısına göre illere tahsis edilir. Tahsisten sonra kalan delege sayısının; partinin son milletvekili genel seçiminde almış olduğu toplam oy’a bölünmesiyle kat sayı elde edilir. Kat sayısının, partinin ilde almış olduğu toplam oyla çarpımı sonucu bulunacak rakam ile yapılmış tahsisin toplamı, o il kongresinde seçilecek büyük kongre delege sayısını teşkil eder. Büyük Kongrenin yapılacağı tarihe göre, Partinin katıldığı genel seçim olmamış veya partinin seçimlere katılmamış olması gibi hallerin varlığında, her il; seçmesi gereken milletvekili sayısının iki katı delege ile Büyük Kongrede temsil olunur. İl kongrelerinde ilin kaç adet Büyük Kongre delegesi seçeceği, kongre seçim takvimine karar verildiğinde; Teşkilat Başkanlığınca hesaplanır ve Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’nca onaylandıktan sonra il başkanlıklarına bildirilir. Hatalı hesaplamalar, aynı yöntemle düzeltilir.
Madde 15
Madde 17
Madde 18
Madde 19
Madde 20
Madde 21
Madde 22
Madde 23
Madde 24
Madde 25
Madde 26
Madde 27
Madde 28
Madde 29
Madde 30
Madde 31
Madde 32
Madde 33
Madde 34
Madde 35
Madde 36
Madde 37
Madde 38
Madde 39
Madde 40
Madde 41
Madde 42
Madde 43
Madde 44
Madde 45
Madde 46
Madde 47
Madde 48
Madde 49
Madde 50
Madde 51
Madde 52
Madde 53
Madde 54
Sandık Kurullarının Oluşturulması (Tüzük m : 46/2-3)
Madde 55
Seçim kurulu başkanı, kongrelerde görev yapacak bir başkan ile iki üyeden oluşan yeteri kadar seçim sandık kurulu oluşturur. Sandık kurulu başkanı ile bir üyesi memurlar, diğer üyesi de aday olmayan parti üyeleri arasından seçilir. Ayrıca her sandık için aynı şekilde üçer yedek üye de belirlenir. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda, kurula memur üye başkanlık eder. Sandık kurulu, kanunun ve parti tüzüğünün öngördüğü esaslara göre seçimlerin yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız olarak devam eder.
Oy Sandıkları ve Seçim Araç ve Gereçleri
Madde 56
Kongrelerde yapılacak seçimlere göre yeteri kadar sandık oluşturulur. Sandıkların konulacağı kapalı oy verme yeri hazırlanır.Kapalı oy verme yerlerinin her birinde masa veya benzeri gereçler ile kalem bulundurulur. Birden fazla sandık kullanılan seçimlerde her sandığın üzerinde seçimi yapılan organın yazılı olduğu bir levha bulundurulur. Seçim için gerekli tüm malzeme ile farklı renkteki oy zarfları kademe başkanlıklarınca hazırlanarak, oylama günü seçim kuruluna teslim edilir.
Kongre Gündemlerini Belirleme Yetkisi (Tüzük m: 43)
Madde 57
Kongre gündemleri, ilgili kademe yönetim kurulunca belirlenir. Ancak en geç kongre divanı oluşturulup, gündem okunduktan hemen sonrasına kadar divan başkanlığına verilmiş ve kongrede hazır bulunan delegenin en az %5 i tarafından yapılan ilave gündem teklifleri, müzakereye açılır ve yapılacak oylama sonucuna göre karara bağlanır. Üst kademelerce belirtilen konuların, alt kademe kongre gündemine alınması zorunludur. Gündem prensip olarak aşağıdaki şekilde oluşturulur. Kongreye katılan parti üst yöneticileri ile milletvekillerinin konuşma sıraları ile gündemdeki yeri, duruma göre belirlenir. GÜNDEM: 1. Açılış, 2. Kongre başkanlık divanı seçimi, 3. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması, 4. Yönetim kurulu faaliyet raporunun okunması, 5. Gelir-Gider hesap raporunun okunması, 6. Raporlar üzerinde görüşmeler, 7. Yönetim kurulunun ibrası, 8. Adayların tanıtımı, 9. Seçimler için tasnif komisyonu seçimi, 10. Seçimler: Kongresi yapılan teşkilat kademesine göre; a) İl,ilçe veya belde başkanı seçimi, c) İl disiplin kurulu asıl ve yedek üyeleri seçimi, d) İl parti içi demokrasi hakem kurulu üyeleri seçimi, e) Büyük Kongre, il veya ilçe delegelerinin seçimi, 11. Dilek ve temenniler, 12. Kapanış.
Kongre Toplantı ve Karar Yeter Sayısı (Tüzük m: 43)
Madde 58
58.1) Kongre Toplantı Yeter Sayısı Kongrelerin toplantı yeter sayısı, üye tam sayısının dörtte biridir. İlk toplantıda yeterli katılım olmaması halinde, ikinci toplantı çoğunluk aranmadan katılanlarla yapılır. 58.2) Kongre Karar Yeter Sayısı Kongrede kararlar, Tüzükte yazılı ayrık durumlar saklı olmak üzere, oylamaya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.
Kongrenin Açılışı (Tüzük m: 44)
Madde 59
İlan edilen kongre gün ve saatinde kongre toplantı salonuna gelen delegelerin kimlikleri kademe sekreteri ve hazır bulunanlar arasından kademe başkanınca tesbit edilen en az iki delege tarafından kontrol edilmek suretiyle delege yoklama cetveline imzaları alınır. Büyük Kongre ile ilgili bu işlemler, kongre komitesince geçekleştirilir. Kongre toplantı yeter sayısı yoksa,toplantı; kongre takviminde ilan edilen ikinci toplantı tarihinde çoğunluk aranmadan katılanlarla yapılır. Kongrenin açılışı, kongresi yapılan teşkilat kademe başkanı veya onun görevlendireceği kademe yönetim kurulu üyesi tarafından yapılır.
Kongre Divanı Seçimleri ve Divanın Yetki ve Görevleri (Tüzük m: 44)
Madde 60
60.1) Kongre açıldıktan sonra, divan başkanlığı seçimine geçilir. Divan başkanlığı için tek aday var ise, oylaması işari yolla açık olarak yapılır. Birden fazla aday olması halinde, divan başkanının ne şekilde seçileceğine genel kurul açık oylama ile karar verir. Ancak üye tam sayısının onda birinin yazılı istemi halinde divan başkanı, gizli oylama ile seçilir. Böyle bir durumda, öncelikle gizli oylamanın gerektirdiği tedbirler derhal alınır ve üç kişiden az olmayan sayım ve tasnif kurulu açık oylama ile oluşturulur. 60.2) Seçilen divan başkanı yönetiminde, bir divan başkan yardımcısı ile toplam sayısı tek rakamlı olmak üzere yeteri kadar katip üye seçimi açık oylama ile yapılarak divan oluşturulur. 60.3) Kongreyi, divanı temsil eden divan başkanı yönetir. Divanda kararlar, çoğunlukla alınır. Eşitlik olması halinde divan başkanının katıldığı görüş uygulanır. 60.4) Kongrenin düzen ve ahenk içinde yürütümü, Parti Tüzüğü ile ilgili Kongre Yönetmeliği 265 yasa ve mevzuata uygun olarak gerçekleşmesini temin için gerekli önlemleri almak ve düzeni sağlamak, kongre gündemini icra etmek, tutanağı düzenlemek ve tevdi etmek; kongre divanının yetki ve görevidir. 60.5) Divan başkanlığı, Siyasi Partiler Kanunu’nun 4. kısmında yazılı yasaklara ve Parti Tüzüğüne aykırı konuşma yapan kongre üyelerine veya huzur ve sükunu bozucu davranışta bulunan herkese, derhal müdahale eder; delege olanları, oy hakkı saklı kalmak kaydıyla, salondan çıkarabilir. Gerekli olması halinde toplantıya ara verebilir, dinleyici yerlerinin boşaltılmasını temin ederek, düzeni sağladıktan sonra kaldığı yerden kongrenin devamını sağlar. 60.6) Divan başkanı, divan tarafından onaylı kongre tutanak örneğinin bir nüshasını ekleri ile birlikte ilgili kademe başkanına, bir nüshasını ise üst kademe yönetimine teslim eder.
Kongrelerin Görev ve Yetkileri (Tüzük m: 45)
Madde 61
61.1) Kongre; ilgili teşkilat kademe yönetim organının faaliyet ve hesapları ile yeni dönem bütçelerini müzakere edilip karara bağlayan, yeni yönetim organlarını ve üst kademe delegelerini seçen kuruldur. 61.2) İlgili kademenin en üst karar ve denetim organı olan kongrelerde; parti tüzük ve programı çerçevesinde yerel, genel her türlü hizmet ve faaliyet hakkında görüşmeler yapılabilir ve kararlar alınabilir. 61.3) Yönetim kurulunun ibrası, kongrede karara bağlanır. İbra oylamasına, ilgili yönetim kurulu başkan ve üyeleri katılamazlar. 61.4) Görüşmelerde istek sırasına göre söz verilir. Üst kademe görevlilerine öncelik tanınır. Faaliyet ve hesap raporunda karşı oy yazısı olmayan yönetim kurulu üyesi, rapor aleyhine konuşmak için söz alamaz ve konuşamaz. 61.5) Kongrelerde aday olan özürlüler için kendilerini ifade edecek imkanlar ve ayrıca işitme özürlüler için tercümanlık hizmetleri gibi gerekli hizmetler, imkanlar ölçüsünde sağlanır. 61.6) Kongreler, gündemdeki konuların gerekli kıldığı çalışma komisyonları kurabilirler. Komisyonlar en az 3 en fazla 5 üyeden oluşur. Komisyonlar kendilerine havale edilen işlerle ilgili raporunu hazırlayıp kongre başkanlık divanına tevdii ederler. Gerekli görülürse komisyonun kendi üyeleri arasından seçeceği başkan, kongreye komisyon raporu ile ilgili takdimde bulunur.
Adaylık
Madde 62
62.1) Seçilme yeterliliğine sahip partili her üye, yer kaydı aranmaksızın, kongrede yapılacak seçimlerde aday olabilir veya aday gösterilebilir. 266 Kongre Yönetmeliği 62.2) Kongrelerde adaylık başvurusu, divan oluştuktan sonra belli edilmiş süre dolmadan divana yapılır. Divan başkanlığı, gündemin “seçimler” maddesinde veya daha önce aday başvurularının en son ne zamana kadar yapılabileceğini ilan eder ve ilan edilmiş saat gelince aday başvuruları için sürenin dolduğunu, varsa verilmesini tekrar duyurur ve sonraki aday başvurularını işleme koyamayacağını ilan eder. 62.3) Divan, aday başvurularını veriliş sırasına göre ayrı ayrı okumak suretiyle kongre genel kurulunun bilgisine sunar. 62.4) Kongrede yapılacak seçimler, başladıktan sonra ara verilmeksizin sonuçlanıncaya kadar devam eder. 62.5) Divan; adaylıktan çekilme ve itirazlar varsa, karara bağlayarak adaylıkları kesinleştirir. Kesinleşmiş adaylar, okunmak suretiyle duyurulur ve ayrıca salonda uygun yerde ilan edilir. Divan tarafından onaylı liste örneği ise, hazır bulunan seçim kuruluna verilir. 62.6) Aday listelerinin kesinleşmesi için belli edilen süre içinde yapılacak yazılı çekilme beyanları, divanca kimlik tespiti ile tutanağa geçirilir ve hazırlanacak kesinleşmiş aday listesi tutanağında belirtilir. 62.7) Adaylıkların kesinleşmesinin ilanından sonra ve seçim süresince yapılacak yazılı çekilme beyanları, sayım dökümde nazara alınmaz. Ancak bunlardan seçilenler olur ise, istifa etmiş sayılırlar.
Adaylık ve Seçim Usulü
Madde 63
63.1) Organ ve delege seçimleri “liste yöntemi”ne göre yapılır. Kademe başkan adayı, yönetim kurulu asıl ve yedek üye adayları ile belde, ilçe ve il kongrelerinde ayrıca üst kurul kongre delege asıl ve yedek adaylarını gösterir şekilde “liste yöntemi” esasına uygun öneri yapılmamış ise, her organ ve delegelikler için yapılan ferdi adaylıklar tamamlanıp kesinleştirildikten sonra, divanca soyadı esasına göre “çarşaf liste” sıralaması yapılır. Sıralamanın hangi soyadından başlayacağı çekilecek kur’a ile belirlenir. Böylece her organ için yapılan adaylıklar, ayrı sütunlar halinde tek veya birden fazla sayfada sıralanır. İsimlerin yanına işaret konacak kare veya daire boşluklara yer verilir ve yeteri kadar çoğaltılır. Birer örneği divanca onaylı yeterli sayıdaki listeler, mühürlenmek ve oy pusulası olarak kullanılmak üzere, zarflarıyla birlikte yetkili seçim kuruluna teslim edilir. 63.2) Çarşaf liste uygulamasında oylar, seçim kurulunca mühürlü listedeki isimlerin yanında yer alan kare veya daire içi işaretlenerek, mühürlü zarfa konduktan sonra sandığa atmak suretiyle kullanılır. Asıl ve yedekleri dahil, seçilmesi gereken sayıdan fazla veya yarısından eksik işaretli oylar geçersizdir. Sayım döküm sonucu en çok oya göre yapılacak sıralama ile asıl ve yedekler belirlenir. Eşit oy halinde seçim kurulunca kur’a çekilir. 63.3) Adaylar, “liste yöntemi” ne uygun olarak önerilmiş ise, bu takdirde oylar, listenin zarfa konup sandığa atılması suretiyle kullanılır. Delege; oyunu, listeyi aynen veya listedeki aday veya adayları çizerek dilediği ferdi veya varsa diğer listelerdeki adaylardan yazmak suretiyle kullanabilir. 63.4) Oyların liste halinde kullanılmasında, listedeki adayların yarıdan fazlasının silme veya çizme sonucu boş bırakılmış olması, yahut organ üye sayısından fazla ilave yapılmış olan liste halindeki oy pusulaları geçersizdir. Divan başkanınca kesinleştirilmiş aday listelerinde yer almayanlara verilecek oylar, nazara alınmaz. 63.5) Seçimlerin, liste yöntemi uygulanmak suretiyle yapılması halinde; ferdi adayların isimleri, soyada göre sıralanır ve ayrı bir kağıda yazılarak oy kabin veya kabinlerinde asılı olmaları sağlanır. 63.6) Adaylıkların kesinleştirilmesinden önce usulüne uygun vaki çekilmeler sonucu, organ üye tam sayısının salt çoğunluğundan fazla boşalma olan listeler, liste olma özelliğini kaybeder. 63.7) Belde, ilçe ve il kongrelerinde bütün seçimler birlikte yapılır. Oylar, ‘çarşaf liste’ yönteminin uygulanır olması halinde; başkan aday veya adaylarının oyu bir zarfa, diğerlerinin hepsi ayrı bir zarfa konarak, ayrı sandıklara, imkan olmaması halinde aynı sandığa atmak suretiyle aynı anda kullanılır. Oylar aynı sandığa atılarak kullanılacak ise, zarfların farklı renkte olmalarına özen gösterilir. 63.8) Belde, ilçe ve il başkanlığı için tek aday olması, organ ve delege seçimleri için “liste” şartlarının varlığı halinde; aday isimlerinin baş tarafına kare veya daire oluşturulmasına gerek kalmaz. Adaylar, listede aday olarak gösterilen yere (asıl veya yedek üye)seçilmiş olurlar. Yönetmeliğin 33/2. fıkralarında yazılı esaslar, belde, ilçe ve il seçimlerinde de gözetilir.
Kongrelerde Oy Hakkını Kullanma Şekli (Tüzük m: 47)
Madde 64
Delege; nüfus cüzdanı, resimli üye kimlik kartı, ehliyet ve benzeri kimlik belgesini ibraz ederek, kesinleşmiş delege listesine göre delege olduğunu ispat ettikten sonra oy kullanmaya başlar. Kendisine mühürlü oy pusulası ve zarfı verilir, imzası alınır. Oyunu sandığa atar, imzası alınır ve kimlik belgesi iade edilir. Özürlüler; oylarını, ikinci derece yakınlıkta kan veya sıhri hısımlarının yardımlarıyla kullanabilirler.
Seçimlerle İlgili İtiraz (2820 SPK m: 21/10, Tüzük m: 48)
Madde 65
Seçimin devamı sırasında yapılan işlemler ile tutanakların düzenlenmesinden itibaren 2 gün içinde seçim sonuçlarına karşı, ilgili seçim kurulu başkanına itiraz edilebilir. Bu itirazlar hakim tarafından aynı gün incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Hakimin kararı, seçimlerin iptali ve yenilenmesi yönünde ise, seçimler için belirleyeceği günde, kongrede kesinleşmiş aday listelerine göre sadece seçim yapılır.
Kongre Sonuçları ve Tutanaklarının Üst Organa Bildirilmesi (Tüzük m:49)
Madde 66
İlçe başkanları; kongre divan başkanı tarafından kendisine tevdi olunacak ilçe kongresi tutanak örnekleri ile kongrede yapılan seçim sonuçlarını gösteren seçim kurulu tutanak örneğini, itiraz süresi geçtikten, itiraz edilmiş ise sonuçlandıktan hemen sonra Teşkilat Başkanlığına gönderilmek üzere il başkanlığına verir. İl başkanlığı da il kongresiyle ilgili aynı bildirimi yapar.
Madde 67
Madde 68
Madde 69
Madde 70
Madde 71
Madde 72
Madde 73
Madde 74
Madde 75
Madde 76
Madde 77
Madde 78
Madde 79
Madde 80
Madde 1
Madde 2
Madde 3
Madde 4
Madde 5
Madde 6
Madde 7
Madde 8
Madde 9
Madde 10
Madde 11
Madde 12
Madde 13
Madde 14
Madde 15
Madde 16
Madde 17
Madde 18
Madde 19
Madde 20
Madde 21
Madde 22
Madde 23
Madde 24
Madde 25
Parti Teşkilatı (2820 SPK md. 7 ve Tüzük md. 16, 17)
Madde 26
Madde 27
Partinin teşkilatlanmadaki amacı: a. Siyasi Partiler Kanunu, Parti Tüzüğü ve bu Yönetmelikte yer alan kurallar ve Parti Programı, Partinin yetkili organ ve birimlerinin genelge ve talimatları çerçevesinde çalışan, b. Tüzük ve Yönetmeliğe göre yapılması gereken toplantı ve faaliyetleri yapan, c. Halkla bütünleşmiş, canlı, diri, etkin ve temsil görevini en iyi şekilde yerine getiren, d. Parti Genel Merkez yönetimi ve TBMM Grubunun çalışmalarını, Parti tarafından kurulmuş hükümetin ve Partili belediyelerin karar ve uygulamalarının tanıtımını en geniş anlamda yapan, e. Halkın, Parti, hükümet ve yerel politikalar ile icraatlar hakkındaki tutumunu, istek, öneri ve şikâyetlerini tespit edip yetkili üst organ ve makamlara intikal ettiren, Teşkilat İç Yönetmeliği 93 f. Kendi içerisinde uyumlu, disiplinli, üretken, çalışkan, nitelikli, dürüst ve AK PARTİLİLİK şuuruna sahip bilgili kişilerden oluşan bir parti yapısı oluşturmaktır.
Teşkilat İlkeleri
Madde 28
Partide atama veya seçim yolu ile yapılacak görevlendirmelerde aşağıdaki ilkelere uyulması esastır: a. Partili milletvekilinin eşi ile ikinci dereceye kadar sıhrî veya kan hısımlığı olanlar ve eşleri, ilgili milletvekilinin seçim çevresindeki teşkilat kademelerinde eşzamanlı olarak kademe başkanı olamazlar. b. Partili belediye başkanının eşi ile ikinci dereceye kadar sıhrî veya kan hısımlığı olanlar ve eşleri, ilgili belediye seçim çevresi teşkilat kademelerinde eşzamanlı olarak kademe başkanı olamazlar. c. İl, ilçe ve belde başkanlarının eşleri ile ikinci dereceye kadar sıhrî veya kan hısımlığı olanlar ve eşleri, görev alanına giren teşkilat kademelerinde eşzamanlı olarak ana kademe ve yan kuruluş kademe başkanı olamazlar. d. İkinci dereceye kadar kan veya sıhrî hısımlığı bulunan Partili üyeler ve eşleri, aynı anda aynı yönetim kurullarında görev alamazlar. e. Bir kongre döneminde, alt kongrece bir teşkilat kademesinin zorunlu veya ihtiyari organlarına başkan veya üye seçilen kişiler, aynı kongre döneminde üst kademe organlarına aday olamaz veya aday gösterilemezler. f. Siyasi partilere üye olmasında yasal sakınca olmayan kişilerden, kamu kurum ve kuruluşlarında veya bunlara bağlı şirket, teşebbüs, teşekkül ve iştiraklerde çalışanlar, bu görev ve hizmetlerinden ayrılmadıkça teşkilat kademe başkanı olamazlar. g. Yukarıdaki hükümlere aykırı olarak görev alanların Partideki görevine MKYK kararıyla son verilir.
Teşkilatın Bütünlüğü ve Temsilde Tekliği
Madde 29
Teşkilatın bütünlüğü ve temsilde tekliğinde: a. AK PARTİ teşkilatı; tabandan tavana dikey ve yatay tüm kademelerdeki görevlilerden oluşan, hukuken hiyerarşik şekilde, ruhen gönül bağı ile birbirine bağlı bütünü ifade eder. b. Her kademede Parti teşkilatının bütünlüğü ve dışa karşı temsilde tekliği esastır. Her kademede yan kuruluşlar dâhil Partinin temsili, ana kademe başkanına aittir. Kadın ve gençlik kolları, ana kademe teşkilat yönetim kuruluna bağlı ve uyum içinde çalışırlar. Yan kuruluşların hareket özgürlüğü, bütünlük ve temsilde teklik esasını bozmayacak biçimde kullanılır. c. Yan kuruluşların kamuya yönelik faaliyetler icra edebilmeleri için, bağlı oldukları ana kademe yönetiminin oluru gereklidir. d. Tüzüğün 86. maddesine göre yukarıdaki fıkralarda öngörülen eşgüdüm ve denetim, yan kuruluşların varlığından beklenen faydayı yok edici ve Parti çıkarlarını ihlal edici tarzda kullanılamaz.
Madde 30
Madde 31
Madde 32
Madde 33
Madde 34
Madde 35
Madde 36
Madde 37
Madde 38
Madde 39
Madde 40
Madde 41
Madde 42
Madde 43
Madde 44
Madde 45
Madde 46
Madde 47
Madde 48
Madde 49
Madde 50
Madde 51
Madde 52
Madde 53
Madde 54
Madde 55
Madde 56
Madde 57
Madde 58
Madde 59
Madde 60
Madde 61
Madde 62
Madde 63
Madde 64
Madde 65
Madde 66
Madde 67
Madde 68
Toplantılarda Oylama ve Karar Yeter Sayısı
Madde 69
Teşkilat kademeleri haftalık ve aylık olarak; a. Yönetim Kurulu Toplantısı b. Yürütme Kurulu Toplantısı c. Belediye Başkanları Toplantısı d. Birim Başkanları Toplantısı e. Danışma Meclisi Toplantıları yapar.
Madde 71
Madde 72
Madde 73
Madde 74
Madde 75
Madde 76
Madde 77
Yan Kuruluşlar Danışma Meclisi
Madde 78
Partinin kadın ve gençlik kolları, il, ilçe ve belde düzeyinde, Parti teşkilatı ana kademe yürütme kurulunun oluruyla kendi üyelerine yönelik danışma meclisi yapabilirler. Yan kuruluşların danışma meclisinin zamanı, gündemi ve katılımcıları, ana kademe Parti danışma meclislerine ilişkin düzenleme örnek alınarak, toplantıyı yapacak olan yan kuruluşun kademe yürütme kurulunca belirlenir.
Yerel Yönetimler Danışma Meclisi, Gündemi ve Üyeleri
Madde 79
Yerel yönetimler danışma meclisi; ilde il başkanının, ilçede ilçe başkanının, beldede belde başkanının başkanlığında istek ve ihtiyaca göre yapılan ve konusu yerel yönetim çalışmaları olan toplantıdır. Yerel yönetimler Danışma Meclisi Örnek Gündemi a) Basın toplantısı b) Basına ve halka kapalı bölüm 1. Açılış ve yoklama 2. Kademe başkanının açış konuşması 3. Belediye ve il genel meclisi faaliyetlerinin takdimi ve müzakeresi 4. Güncel ve siyasi konular 5. Dilek ve temenniler 6. Genel değerlendirme 7. Kademe başkanının kapanış konuşması ve kapanış Büyükşehir Yerel Yönetimler Danışma Meclisi Üyeleri a. Milletvekilleri b. İl başkanı ve yönetim kurulu üyeleri c. İl kadın ve gençlik kolları başkanları d. Büyükşehir belediye başkanı e. Büyükşehir belediye meclisi üyeleri f. İlçe belediye başkanları g. İlçe belediye meclisi gurup başkan vekilleri h. İl genel meclisi başkan ve üyeleri i. İlçe başkanları ile yerel yönetimlerden sorumlu başkan yardımcıları j. İl yönetim kurulunca davet edilmeleri uygun görülen Parti üyeleri İl Yerel Yönetimler Danışma Meclisi Üyeleri a. Milletvekilleri b. İl başkanı ve yönetim kurulu üyeleri c. İl kadın ve gençlik kolları başkanları d. İl belediye başkanı e. İlçe belediye başkanları f. İl belediye meclisi üyeleri g. İl genel meclisi başkan ve üyeleri h. İlçe başkanları ile yerel yönetimlerden sorumlu başkan yardımcıları i. İl yönetim kurulunca davet edilmeleri uygun görülen Parti üyeleri İlçe Yerel Yönetimler Danışma Meclisi Üyeleri a. Milletvekilleri k. İlçe başkanı ve yönetim kurulu üyeleri l. İlçe kadın ve gençlik kolları başkanları b. İlçe belediye başkanı c. Belde belediye başkanları d. İlçe belediye meclisi üyeleri e. İlçeden seçilen il genel meclisi üyeleri f. İlçeye bağlı köy / mahalle başkanları g. Belde başkanları ile yerel yönetimlerden sorumlu başkan yardımcıları h. İlçe yönetim kurulunca davet edilmeleri uygun görülen Parti üyeleri Belde Yerel Yönetimler Danışma Meclisi Üyeleri a. Belde başkanı ve belde yönetim kurulu üyeleri b. Belde kadın ve gençlik kolları başkanları c. Belde mahalle başkanları d. Belde belediye başkanı e. Belde belediye meclisi üyeleri f. Belde ile ilgili il genel meclisi üyeleri g. Belde yönetim kurulunca davet edilmeleri uygun görülen Parti üyeleri
Madde 80
Madde 81
Madde 82
Madde 83
Madde 84
Madde 85
Madde 86
Koordinatör
Madde 87
Madde 88
Madde 89
Madde 90
Madde – 1
Madde – 2
Madde – 3
Madde – 4
Madde 1
Madde 2
Madde 3
Madde 4
Madde 5
Madde 6
Madde 7
Madde 8
Madde 9
Madde 10
Madde 11
Madde 12
Madde 13
a) Grup Genel Kurulunun tutanakları tamamen veya özet olarak Divan Üyeleri veyaYeminli Stenograflar tarafından tutulur veya görüntülü veya sesli olarak kayda alınır ve başkanlıkça saklanır. b) Gizli Toplantı tutanakları veya ses ve görüntü bantlarının diğer kişilerce okunması, dinlenmesi veya izlenmesi ancak Grup Yönetim Kurulunun kararı ile mümkündür. c) Grubun toplantıları hakkında basınla temasa veya gerekli bilgileri verme- ye Grup Başkanı, Grup Başkan Vekilleri ya da Grup Basın Sözcüsü münferiden veya birlikte yetkilidirler.
Madde 14
Madde 15
Madde 16
Madde 17
Madde 18
Madde 19
Madde 20
Madde 21
Madde 22
Madde 23
Madde 24
Madde 25
Madde 26
Madde 27
Madde 28
Grup üyeleri TBMM Başkanlığına vermek istedikleri Kanun Tekliflerini, gerekçesi ile birlikte Grup Başkanlığına yazı ile bildirirler. Bu teklifler ayrı bir deftere kaydedilir ve bir sayı alır. Başkanlık bu Kanun Tekliflerini Grup Yönetim Kuruluna sunar. Grup Yönetim Kurulu, Kanun Teklifi hakkında Grup Baş- kanlığına iletildiği tarihten itibaren en çok 15 gün içinde bir karar vererek bu kararını yazı ile ilgili üyeye bildirir. Aksi takdirde teklif sahibi üye Kanun Teklifini doğrudan doğruya TBMM Başkanlığına verebilir. Grup Yönetim Kurulu, Kanun Teklifinin partiye veya gruba zararı olacağı, parti veya grubun bu konudaki bağ- layıcı karar ve tebliğlerine aykırı düşeceği gerekçesiyle TBMM Başkanlığına ve- rilmesinin uygun olmayacağı mütalâasında bulunabilir. Bu takdirde keyfiyetin kendine yazı ile bildirilmesini takip eden bir hafta içinde teklif sahibinin, yazı ile itiraz hakkı vardır. İtiraz, Grup Genel Kurulunun ilk toplantısında gündeme alınır ve konu hakkında kesin karar verilir. Üyelerin Grup Başkanlığına verecekleri Ka- nun Teklifleri Grup Başkanlığının onayı alınmadan basına da açıklanamaz. Meclis Genel Kurullarında ve Komisyonlarında, Kanun Tasarı ve Tekliflerinin görüşülmesi esnasında, grup üyelerince verilecek önergeler bahis konusu ol- duğunda, oturum esnasında ortaya çıkan acele hallerde, o konuda grubun bağ- layıcı kararı varsa önerge sahibi önergesini vermeden önce, görüşme konusu üzerinde grubun sözcülüğünü yapan üye ile, ayrı bir Grup Sözcüsü yoksa Grup Başkanı veya Başkan Vekillerinden birisi ve Komisyon oturumunda da Komis- yon Başkanı ile görüşür. Muvafakat edilmediği takdirde bahis konusu önerge o oturumda verilmez. TBMM İçtüzüğü Teklifleri ve Grup üyelerinin TBMM’de yapacakları gün- dem dışı konuşmalarda da bu madde hükümleri uygulanır.
Madde 29
Madde 30
Madde 31
Madde 32
Madde 33
Madde 34
Madde 35
Madde 36
Madde 37
Madde 38
Madde 39
Grup üyeleri herhangi bir konu hakkında aydınlanmak için partili bakanlara bir önerge ile sözlü veya yazılı soru sorabilirler. Sorunun söz- lü olarak cevaplanması istenmişse soru Grup Genel Kurulunda cevaplandırılır. Soru üzerinde sadece soruya muhatap olan bakanla soru sahibi en çok ikişer defa konuşabilirler.
Madde 40
Madde 41
Madde 42
Madde 43
Madde 44
Madde 45
Madde 46
Madde 47
a) Grup Toplantılarının gündemini hazırlar. b) Grup olarak ele alınması uygun görülen konular hakkında grup üyelerine önerge, teklif veya rapor hazırlatır ve yurt içinde bir konuyu incelemek üzere teker teker veya komisyon halinde görev verir ve bu çalışmaları takip eder. c) Grup üyelerince Grup Yönetim Kuruluna yönelik sözlü ve yazılı soruları cevaplandırır. d) Grubun bütçesini ve kesin hesabını düzenleyip Genel Kurulun onayına sunar ve kabul edilen bütçeyi uygular. e) Yasama çalışmaları kapsamında parti ve grubun amaç ve menfaatine uygun gördüğü tedbirleri alır. f) Başbakan ve bakanlarla, diğer siyasi parti grupları ile, Parti mensubu olmayan TBMM Başkanı ve üyeleri ile, Grup Başkanının veya Başkan Vekillerinin talimatı dahilinde temasları yürütür. g) Meclis Komisyonlarına grup adına aday gösterir ve Komisyon Başkanlı- ğı, Başkan Vekilliği, Sözcülük ve Kâtiplerin bölüşülmesi konusunda gerekiyorsa diğer siyasi parti grupları ile anlaşmalar yapar. h) Grup salonları, kitaplık ve diğer idari işlerin yürütülmesinde Grup Başkan ve Başkan Vekillerine yardımcı olur. i) Parti tüzüğü ve bu iç yönetmelikte gösterilen görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
Madde 48
Madde 49
Madde 50
Madde 51
Madde 52
Madde 53
Madde 54
Madde 55
Madde 56
Madde 57
Madde 58
Madde 59
Madde 60
Madde 61
Madde 62
Madde 63
Madde 64
Madde 65
Madde 66
Madde 67
Madde 68
Madde 69
MADDE 70
Bu İç Yönetmelik Parti Meclis Grubunca yürütülür.
Bu İç Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih yasama yılı başlangıcına tesadüf etmediği takdirde dahi Grup Genel Kurulunca kabul edilerek aynen yürürlüğe girer ve yasama yılı başlangıcında tekrar yeni bir işlem yapılmasına gerek bulunmaz.
Bu İç Yönetmelik değişikliklerinin yürürlüğe girdiği tarih yasama yılı başlangıcına tesadüf etmediği takdirde dahi Grup Genel Kuru- lunca kabul edilerek TBMM Başkanlığı’na takdim edildikten sonra aynen yürür- lüğe girer ve yasama yılı başlangıcında tekrar yeni bir işlem yapılmasına gerek kalmaz. (İhdas. 6 Mayıs 2003)
Bu Yönetmelik, ADALET VE KALKINMA PARTİSİ’nde seçim iş ve işlemleriyle ilgili uyulacak usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Bu Yönetmelik, milletvekili ve mahalli idareler genel, kısmî ve ara seçimlerinde, Genel Merkez yoklaması ile seçim kurullarının yönetim ve denetimi altında önseçim veya teşkilat yoklaması yöntemiyle yapılacak aday tespitleri ile Tüzükte yazılı olanlar dışında teşkilat yoklaması seçmeni olabilecek Parti üyelerinin belirlenmesi, adaylık nitelikleri ve adaylık başvuruları ile adaylık- larla ilgili itirazlara dair usûl ve esasları kapsar.
Bu Yönetmelik AK PARTİ Tüzüğü’nün 133. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak düzenlenmiştir.
Uygulama ilgili olarak bu Yönetmelikte geçen deyimlerden; Parti: (AK PARTİ) Adalet ve Kalkınma Partisi’ni, Tüzük: AK PARTİ Tüzüğünü, Üye: Adalet ve Kalkınma Partisi üyesini, MYK: AK PARTİ Merkez Yürütme Kurulunu, MKYK: AK PARTİ Merkez Karar ve Yönetim Kurulunu, YSK: Yüksek Seçim Kurulu’nu, Yönetmelik: Adalet ve Kalkınma Partisi Seçim İşleri Başkanlığı Adaylık İş- lemleri Yönetmeliğini ifade eder. Bu yönetmelikte sözü geçen ve tanımlanmayan deyimlerde, ilgili mevzu- atta yapılan tanımlar geçerlidir.
Madde 5
Partinin, Ülke’de yapılacak her türlü seçime; tamamen veya kısmen tek başına katılıp katılmamasına karar verme yetkisi, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’na aittir. Kısmi katılım kararının, üye tam sayısının en az 2/3 çoğunluğu ile alınmış olması gereklidir. Yapılacak seçimle ilgili herhangi bir kararın alınmamış olması, Partinin; her yerde seçime katılacak olduğu anlamına gelir.
Madde 6
Milletvekili ve mahalli idareler seçimlerinde; Tüzüğün 123.,127. ve 128. maddeleri uyarınca yapılacak “ön inceleme” sonucu belirlenen aday adayları arasından Parti adayları ve bu adayların liste sıralamaları; 1 – Önseçim, 2 – Teşkilat yoklaması, 3 – Merkez yoklaması, usûllerinden birinin, birkaçının veya tamamının; aynı seçimde seçim çev- resi ölçeğine göre aynı anda ve bir arada veya birinin ülke ölçeğinde tam olarak uygulanması suretiyle yapılır. Hangi seçim çevresinde hangi usül veya usûllerle ve usûlün hangi ölçekte uygulanacağına Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca karar verilir. Ancak millet- vekili seçiminde, seçim çevrelerinin en az % 50’sinde “önseçim” veya “teşki- lat yoklaması” usûllerinden birisinin uygulanması ile aday belirlemesine özen gösterilir. Partinin Tüzükte ve Yönetmelikte gösterilen merkez yoklaması dışındaki Parti aday seçimleri seçim kurullarının yönetim ve denetimi altında yapılır. Önseçim ve teşkilat yoklaması yöntemiyle yapılacak aday tespitleri, Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim takviminde belirlenip ilan edilen günde yapılır (2820 SPK. 37/4).
Madde 7
Partinin gerek milletvekili, gerekse mahalli idareler seçimleri için hangi seçim çevrelerinde, hangi usul ve esaslarla aday tespiti yapacağı Genel Merkez tarafından Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir. Bu bildirim, il seçim kurulları aracılığı ile ilçe seçim kurullarına iletilir (2820 SPK. 37, 2972 S.K. 10/e ). Bildirim, Yönetmelik ekinde yer alan örnek 1 nolu forma göre yapılır.
Madde 8
Önseçim ve teşkilat yoklamasında seçim çevreleri; milletvekili seçimleri için il veya varsa il içerisindeki seçim çevresi; il genel meclisi üyeliği için ilçe; belediye meclisi üyeliği ve başkanlığı için belde; büyükşehir belediye başkanlığı için de o büyükşehir belediye hudutları içi’dir (2972 S.K. 3, 4, 10/b – 2820 SPK. 37/son – 2839 S.K. 4, 5).
Madde 9
Milletvekili ve mahalli idareler seçimlerinde adaylık başvuru tarihleri, Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen seçim takvimi dikkate alınarak Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca kararlaştırılır ve ilan edilir.
Madde 10
Bir kimse, aynı zamanda, önseçimlerde ve merkez adaylığında değişik siyasal partilerden veya aynı partiden, aynı seçim için birden fazla seçim çevresinden önseçime katılamaz. Bir kimse, bir partiden önseçim veya merkez adaylığı yoklamasına katıl- dıktan sonra başka bir partiden merkez adayı gösterilemez ve partisinden istifa etmedikçe bağımsız aday olamaz.
Madde 11
Adayların “önseçim” veya “teşkilat yoklaması” usûllerinden birisi ile belirlendiği hallerde; görev yaptıkları yerden aday adayı olan alt kademe teşkilat başkan ve yönetim kurulu üyelerinin; seçim takviminde belirtilen süre içinde görevlerinden istifaları zorunludur.
Madde 12
Milletvekili ve yerel seçimlere aday adaylığı için parti üyesi olma şartı aranmaz. Parti üyesi olmadan aday gösterilip seçilenler, parti üyeliliği- ne alınmış sayılırlar. Milletvekili seçilenlerin üyelik kayıtları, Tüzüğün 11. maddesi gereği Genel Merkezce ikmal ettirilir. Diğerleri ise, üyelik kaydı için gereken evrakları, seçim sonuçlarının ilanından sonra on gün içinde ilgili ilçeye verirler ve kayıt işlemlerini ikmal ettirirler.
Madde 13
AK PARTİ listelerinden aday gösterilip seçilmiş olan belediye başkanları ve milletvekilleri, en fazla üç dönem aday gösterilebilir. Yapılacak seçimde, doğacak duruma bağlı olarak merkez yoklaması usulü ile aday belirlenmesinin zorunlu olması hali hariç olmak üzere; merkez yoklaması veya kontenjan usüllerinden birisi ile aday gösterilip seçilmiş olan kimse, aynı usûllerden birisi ile tekrar aday gösterilemez.
Madde 14
Adaylık başvuruları, bu Yönetmelik ekinde yer alan örnek 2 nolu form doldurulmak suretiyle yapılır. a) Milletvekili Adaylık Başvurusu Milletvekilliği için adaylık başvurusu; MKYK başka türlü karar vermiş olma- dıkça, doğrudan Genel Merkezdeki Seçim İşleri Başkanlığına veya il başkanlık- larına bizzat yapılır. b)Yerel Seçimlerde Adaylık Başvurusu Yerel Seçimlerde adaylık başvuruları; aa – Büyükşehir ve il belediye başkan adaylığı için MKYK başka türlü karar vermiş olmadıkça, doğrudan Genel Merkezdeki Seçim İşleri Baş- kanlığına veya il başkanlıklarına, bb- İlçe ve belde belediye başkan adaylığı için ilgili il başkanlıklarına, cc- Belediye ve il genel meclisi adaylığı için ilgili ilçe başkanlıklarına, bizzat yazılı olarak yapılır. Milletvekilliği, büyükşehir ve il belediye başkan adaylığı için il başkanlıklarına yapılan başvurular; adayların evrakları tamamlanarak derhal Genel Merkeze gönderilir.
Madde 15
a) Milletvekili seçimlerinde ön inceleme (Tüzük md.123) Adaylık başvuruları tamamlandıktan sonra MerkezYürütme Kurulunca; Parti üyesi adaylar hakkında yasal niteliklerle sınırlı, Parti üyesi olmayanlar hakkında ise hem yasal nitelikler ve hem de uygunluk açısından gerekli ön inceleme ya- pılarak veya oluşturulacak bir komisyona yaptırılarak, adaylık değerlendirmesine alınacakları gösterir öneri listesi hazırlanır, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’na sunulur. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu, lüzum gördüğü incelemeyi yaparak; önseçim, teşkilat yoklaması ve merkez yoklamasına katılabilecek aday adayları listelerini seçim çevresi esasına göre belirler. b)- Yerel seçimlerde ön inceleme (Tüzük md.127) aa – Büyükşehir ve il belediye başkan aday adaylarıyla ilgili “önseçim” veya “teşkilat yoklaması”na katılacakları belirleme işlemi olan “ön in- celeme” yapmak ve karar alma yetkisi MKYK’na aittir. bb – İlçe ve belde belediye başkan aday adaylarıyla ilgili “ön inceleme” işlemi, ilgili il yönetim kurulunca, belediye ve il genel meclisleri aday adaylarıyla ilgili “ön inceleme” işlemi, ilgili ilçe yönetim kurulunca yapılır. İl yönetimince yapılacak ön inceleme işlemi, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu onayı ile, ilçe yönetiminin yapacağı ön inceleme işlemi ise, il yönetim kurulu onayı ile kesinleşir. Bu şekilde onay yetkisi olan kurullar, gerek gördükleri değişiklikleri yapabilirler.
Madde 16
Önseçim; her seçim çevresinde, Siyasi Partiler Kanununda yazılı usül ve esaslara göre, o seçim çevresinde Partiye kayıtlı bütün üyele- rin “önseçim seçmeni” olarak; yargı gözetim ve denetimi altında gizli oy, açık tasnif esasına göre yapacakları seçimle Parti adaylarını ve liste sıralamalarını belirlemeleridir.
Madde 17
Önseçim Parti seçmeni; önseçimlerin yapılacağı seçim çevresinde oturan ve üye kayıt defterlerinde Parti üyesi olarak kayıtlı olup, önse- çimlerin yapılacağı tarih itibariyle bir önceki yılın son gününe kadar 2820 sayılı Kanunun 10. maddesine göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilen ve Başsavcılıkca ilçe seçim kuruluna gönderilen listelerde yer alan üyelerdir (2820 SPK.md. 42/4).
Madde 18
Teşkilat yoklaması; “teşkilat yoklaması seçmeni” olarak nite- lenen partililer tarafından, Siyasi Partiler Kanununda yazılı usûl ve esaslara göre yargı gözetim ve denetimi altında gizli oy, açık tasnif esasına göre, aday ve liste sıralamasının yapılmasıdır (Tüzük md. 124/2).
Madde 19
Teşkilat yoklaması seçmenleri, yoklamanın yapılacağı seçim çevresindeki ilçe teşkilatına kayıtlı aşağıda yazılı Parti üyelerinden oluşur: 1. Parti üyeliği devam eden parti kurucuları, 304 Seçim İşleri Adaylık İşlemleri Yönetmeliği 2. İlin Partili bakan ve milletvekilleri, 3. İlin Partili eski bakan ve milletvekilleri, 4. İl disiplin kurulu başkanı ile asıl ve yedek üyeleri, 5. İl yönetim kurulları başkanları ile yönetim kurullarının asıl ve yedek üyeleri, 6. İlçe yönetim kurulları başkanları ile yönetim kurullarının asıl ve yedek üyeleri, 7. Belde yönetim kurulları başkanları ile yönetim kurullarının asıl ve ye- dek üyeleri, 8. Parti yan kuruluşlarının il ve ilçe yönetim kurulları başkanları ile yöne- tim kurullarının asıl ve yedek üyeleri, 9. Partili il genel meclisi üyeleri, 10. Partili belediye başkanları ve belediye meclisi üyeleri, 11. İl ve ilçe kongresi asıl ve yedek delegeleri, 12. İlin büyük kongre asıl ve yedek delegeleri, 13. Partili belediye, il, ilçe ve belde eski başkanları, 14. Partili yan kuruluş eski il ve ilçe başkanları, 15. Parti üyeliği devam eden köy ve mahalle muhtarları, 16. Partinin teşkilat yoklaması tarihinden en az bir yıl önce belirlenmiş ve görevi devam etmekte olan mahalle ve köy temsilcileri, 17. İlçe yönetim kurulu kararıyla görevlendirilen müşahitler, İl içinde birden fazla seçim çevresi olması halinde, yukarıda yazılı “teşkilat yoklama seçmenleri”; üye olarak kayıtlı olduğu ilçenin yer aldığı seçim çevresinde ve sadece bir oy kullanabilir. Partili bakan ve milletvekilleri ise, tek olan oylarını, il içinde dilediği seçim çevresinde kullanabilir.
Madde 20
Merkez yoklaması usulü; Tüzüğün 123. maddesine göre aday adaylıkları kabul edilenlerin, seçim çevrelerine göre aday ve liste sıralamaları- nın, doğrudan Merkez Karar ve Yönetim Kurulu tarafından yapılmasıdır.
Madde 21
Önseçim ilçe seçim kurulunun kurulması için öngörülen sürenin başında, önseçim ilçe seçim kurulu başkanı’nın Partinin ilçe başkanlıklarına üye bildirimi için yapacağı tebligattan itibaren 2 gün içinde; önseçim ilçe seçim kurulunda ve herbir önseçim sandık kurulu için Parti adına görevlendirilecek 2’şer asıl ve 2’şer yedek üye; belirlenerek kurula yazılı olarak bildirilir. Bu üyeler Parti adına, Parti adayları için yapılacak olan önseçim işlemleri ile ilgili olarak kurula katılırlar (2820 SPK. 41/a).Önseçim ilçe seçim ve sandık kurullarında görevlendirilecek üyeler, önseçimlerde aday adayı olmayan Parti üyeleri arasından seçilir.
Madde 22
a) Önseçim Parti Seçmen Listeleri Partinin ilçe ve ilçeye bağlı herhangi bir beldede bütün üyelerinin katılımıyla yapacağı önseçimlerde, üye kayıt defterlerinde Parti üyesi olarak kayıtlı olup, önseçimlerin yapılacağı tarih itibariyle bir önceki yılın son gününe kadar 2820 sayılı Kanunun 10. maddesine göre Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilen ve Başsavcılıkca ilçe seçim kuruluna gönderilen listelerde yer alan üyeler oy kullanabilirler (2820 SPK. 42). Yukarıda sözü edilen partili seçmenlere ait listeler,Yüksek Seçim Kurulunun bildirmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca önseçimden en az 30 gün önce elinde olacak şekilde ilgili ilçe seçim kurullarına gönderilir (2820 SPK. md. 42/5). Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen listeler alındığında, ilgili partinin üye kayıt defterleri getirtilerek bu defterlerdeki kayıtlar ile Cumhuriyet Başsavcılığından alınan listeler, ilgili parti yöneticilerinin ve gerektiğinde onların sağlayacağı personelin katılımıyla, ilçe seçim kurulu başkanının yönetimi ve gözetimi altında incelenir. Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen listelerde, ilçe bazında ilgili parti üyeleri gösterilmekle birlikte üyelerin ikametgahlarını içeren bilgilerin yer almaması halinde, üye kayıt defterlerindeki ikametgah adreslerinden de yararlanılmak suretiyle siyasi partinin önseçim yapacağı seçim çevreleri (merkez ve beldeler) için ayrı ayrı seçmen listeleri hazırlanır. Bu listeler dörder örnek olarak düzenlenir. b) Teşkilât Yoklaması Seçmen Listeleri Aday belirlemesi ve liste sıralaması teşkilât yoklaması usulüyle yapılacaksa, Genel Merkez oy kullanacak teşkilat yoklaması seçmen listelerini ve seçmenler o seçim çevresinin dahil olduğu ilçe parti teşkilatına kayıtlı ise, üye kayıt defterleri ile birlikte teşkilat yoklaması yapacağı her seçim ve çevresi için ve yalnız o seçim ve çevresinden oy kullanacakları içerir biçimde dörder nüsha olmak üzere Yüksek Seçim Kurulunun belirleyeceği tarihte önseçim ilçe seçim kurulu başkanlığına vermek zorundadır. İlçe seçim kurulu başkanlığınca bu listeler üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın onaylanarak seçim takviminde belirlenen tarihte askıya çıkarılır (2820 SPK. 42).
Madde 23
Önseçim ilçe seçim kurulu başkanlığınca hazırlanan önseçim seçmen listeleriyle, teşkilat yoklaması yapılan yerlerde ilçe seçim kurulu başkanlığına siyasi partilerce verilen teşkilat yoklaması seçmeni parti üyelerini içeren listelerin birer örneği ait oldukları önseçim ve çevresi belirtilmek suretiyle Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen tarihler arasında ilgili parti ilçe yönetim kurulu ile ilçe seçim kurulu binaları önüne asılır (2820 SPK. 42/7).
Madde 24
Parti seçmen listesinde adları bulunsun veya bulunmasın Parti üyeleri, askıya çıkarılan Parti seçmen listelerine askı süresi içinde, yazılı olarak itiraz edebilirler. İtirazlar, önseçim ilçe seçim kurulu tarafından Parti Tüzük ve Yönetmelikleri çerçevesi içinde incelenir ve seçim takviminde belirlenen süre içinde kesin olarak karara bağlanır. İtirazın yerinde görülmesi halinde Parti seçmen listesi düzeltilir (2820 SPK. 42/son – 298 S.K. 112). Bu listeler kesinleştikten sonra, ilçe seçim kurulu başkanlığınca, yeteri kadar seçmen için bir liste hesabıyla sandık seçmen listelerine ayrılır. Listeler üçer örnek olarak düzenlenir. Ayrıca, seçmen listeleri kesinleştikten sonra, bu listelere göre 141 örnek sayılı Parti seçmen kartı, belli süre içinde düzenlenerek ilçe seçim kurulu başkanlığınca üyelere dağıtılır. Kesinleşen listeler üzerinde aşağıdaki maddenin uygulanması dışında hiçbir değişiklik yapılamaz.
Madde 25
Birden fazla siyasi parti için ayrı ayrı düzenlenmiş ve kesinleşmiş olan siyasi parti seçmen listelerinde aynı isimlerin bulunması ve bu isimlerin başka başka kişilere ilişkin bulunmaması halinde, bu isimler bütün partilere ait seçmen listelerinden silinir ve bu kişilerin bu partilerin hepsinde birden üyelik sıfatları kalkar. Ayrıca bu kişilere verilmiş olan siyasi parti seçmen kartları iptal edilerek durum önseçim ilçe seçim kurullarınca, ilgili siyasi partilerin ilçe yönetim kurullarına ve ilgili sandık kurulları başkanlıklarına derhal bildirilir (2820 SPK. 6).
Madde 26
Aday adayı listeleri soyadına göre alfabetik sırayla düzenlenir. a – Milletvekili Seçimlerinde Milletvekili seçimi için, MKYK’nca seçim çevreleri esas alınarak belirlenen önseçim ve teşkilat yoklamasına katılabilecek tüm seçim çevrelerine ait aday adayları listeleri Genel Başkanlık tarafından Yüksek Seçim Kuruluna; ilgili seçim çevrelerine ait listelerin de o çevrelerin parti ilçe başkanlıklarınca, il ve ilçe seçim kurullarına verilmesi gerekir. b – Belediye Başkanı ve Meclis Üyesi Seçimlerinde Parti ilçe başkanlıkları; önseçimle veya teşkilat yoklamasıyla aday belirlenecek belde ve ilçe belediye başkanı ve belediye meclisi aday adayı listelerini ilçe seçim kurulu; Parti il başkalıkları; büyükşehir belediye başkan aday adayları listelerini de, büyükşehir hudutları içindeki ilçe seçim kurullarına da iletilmek üzere il seçim kurulu başkanlıklarına verirler. c – İl Genel Meclisi Üyesi Seçimlerinde İl genel meclisi için; 2972 sayılı Kanunun 5’inci maddesi uyarınca, il seçim kurullarınca belirlenen sayıdan az olmamak üzere asıl ve yedek ayırımı yapılmaksızın, aday adayları listeleri Parti ilçe başkanlıkları tarafından ilçe seçim kurulu başkanlığına verilir.
Madde 27
a) Parti Genel Merkezi veya yetki vereceği teşkilat kademeleri, önseçim veya teşkilat yoklaması yapılacak seçim çevreleri ile seçimlere ait aday adaylarını içeren ve ilçe seçim kurulu başkanlığına verilen listelere uygun olarak, önseçim seçmen sayısı dikkate alınarak, yeterli sayıdaki basılı oy pusulası ile zarfları, Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen takvimde belirlenen tarihte ilçe seçim kurulu başkanlığına verir. Bu oy pusulaları; milletvekili, belde belediye başkanlığı, ilçe belediye başkanlığı, büyükşehir belediye başkanlığı, belde ve ilçe belediye meclisleri ile il genel meclisi üyesi aday adayları için ayrı ayrı olmak üzere bastırılır. Oy pusulasının baş tarafına Partinin adıyla birlikte hangi seçim çevresine ve hangi seçime ait olduğu da yazılır. Ayrı ayrı verilecek belediye meclisi ve il genel meclisi üyeliği aday adaylığı oy pusulasında asıl ve yedek ayırımı yapılmadan, yukarıdaki esaslara göre mevcut adaylar sıralanarak yazılır. b) Önseçimle aday tespiti halinde, belediye başkanı ile belediye meclisi üye aday adayları müşterek liste ile önseçime katılabilirler. Bu halde, Partili seçmen bu müşterek listeyi aynen veya bu müşterek listedeki mevcut aday adaylarından istediklerini çizmek ve bunların yerine diğer aday adaylarından isimler yazmak veya 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanununun 46’ncı maddesinde belirtilen aday adayları listesine işaret koymak suretiyle oyunu kullanabilir. Bu durumda yukarıda anılan Parti yetkili organları 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 46 ncı maddesinde belirtilen aday adayları listesi ile birlikte müşterek listeli aday adayları listelerini de ilçe seçim kurulu başkanlıklarına verirler (2972 S.K. md.10/d). Bu halde belediye başkan aday adayı içermeyen listeler müşterek liste sayılmaz ve işleme konulmaz. Siyasi Partiler, yukarıda belirlenmiş olduğu üzere düzenlenmiş müşterek listeleri, belediye başkan aday adayı sayısınca verebilirler (2972 S.K.10/c-d – 2820 SPK. 40).
Madde 28
Milletvekili seçimi için siyasi partilerce yapılacak önseçimlerde gösterilecek aday adayı sayısı o çevrede seçilecek milletvekili sayısından az olamaz (2820 SPK. 46/son). Ancak 2820 sayılı Kanun’un 37’nci maddesinin 4381 sayılı Kanunla değişik ikinci fıkrası gereğince gösterilecek merkez kontenjan adayları, o seçim çevresi için bildirilecek toplam aday sayısından düşülür. Mahalli seçimlerde de o seçim çevresi için öngörülen aday sayısı kadar aday adayı gösterilir.
Madde 29
Aday adaylarının ilçe seçim kuruluna bildirilmesinden sonra, önseçim sonuçlanıncaya kadar, aday adaylığından çekilme dikkate alınmaz. Ancak bu gibiler önseçimde aday seçilmişlerse çekilmeleri hüküm ifade eder ve onların yerine, oy sıralamasında daha sonra gelenler aday seçilmiş sayılırlar. Ölüm halinde de aynı hüküm uygulanır (2820 SPK. 40/son).
Madde 30
Aday yoklamalarına katılan aday adayları için propaganda yapmak amacı ile açık hava toplantıları, örf ve adete göre sohbet toplantısı sayı- lanlar hariç olmak üzere kapalı salon toplantıları tertiplenemez, duvar ilanı, el ilanı ve her nevi matbua, ses ve görüntü bantlarıyla propaganda yapılamaz. Bu tür toplantılarda başka aday adaylarına karşı kötüleyici beyanlarda bulunulması yasaktır. Parti, aday adayları için bunların vereceği bilgileri de esas alarak aday adaylarının meslek veya sanat hayatlarındaki derece, başarı ve eserlerini, memlekete yaptığı hizmetleri gösterir, vesikalık fotoğraflarını taşıyan matbualar bastırıp dağıtabilir. Aday adaylarının soyadı alfabe sırasına göre düzenlenecek benzer bilgileri içeren matbualar sandık başlarına asılabilir. Aday adayları, partinin programı, büyük kongresinin ve yetkili merkez organlarının kararları ile partinin seçim bildirisi dışında, milli, mahalli yahut mesleki çapta herhangi bir vaadde bulunamazlar ve Türkçe’den başka dil ve yazı kullanamazlar. Aday adayları, önseçimlerde oy kullanacak partili üyelere veya yakınlarına maddi çıkar sağlama amacı güdemezler; önseçimlerde oy kullanacakları etkilemek maksadıyla meşru ve hukuka uygun olmayan davranışlarda bulunamazlar. Yukarıdaki fıkralar ve Tüzük hükümlerine aykırı beyan ve faaliyette bulunduğu tesbit edilen aday adaylarının önseçim veya teşkilat yoklamasında aldığı sonuca bakılmaksızın MKYK tarafından adaylığı iptal edilir.
Madde 31
Önseçim sırasında siyasi partilerin birer müşahidi, kendi partilerine ait sandık başı işlemlerini takip etmek üzere hazır bulunabilir. Önseçimde aday olanlar, müşahit sıfatıyla sandık başında bulunamazlar(2820 SPK. md.45).
Madde 32
Parti önseçim sandık seçmen listesine kayıtlı her seçmen önseçimde oy verme hakkına sahiptir. Sandık listesinde kaydı olmayanlar oy kullanamazlar. Önseçimde oy vermek için parti seçmen kartının gösterilmesi şarttır. Bu belgeyi göstermeyenlerden veya belgenin sahibi olduğunda tereddüt edilenlerden parti üye kimlik kartı istenir (298 S.K. 87). Sandık başına gelen partili seçmene, sandık kurulu başkanı veya görevlendireceği kurul üyesi, kimlik ve parti seçmen kartını gördükten sonra oy pusulasını sandık kurulu başkanlığının mühürü ile mühürleyerek verir (2820 SPK. 46/2). Partili seçmen, sandık kurulunca kendisine verilen (ilçe seçim kurulu ile sandık kurulu mühürünü içeren) oy pusulalarını ve ilçe seçim kurulunca mühürlü zarfı alarak, oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine geçer.
Madde 33
Aynı sandığa atılacak oy pusulalarını ve zarfını aldıktan sonra kapalı oy verme yerine giren seçmen oyunu aşağıdaki şekillerde kullanır: a-Milletvekili Adaylığı İçin: Partili seçmen oyunu kullanırken, oy pusulasında adları yazılı bulunan aday adaylarının karşısına (X) çarpı işareti koymak suretiyle tercihini belli eder. İşaret sayısı; o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısından çok ve bu sayının yarısından az olamaz (2820 SPK. 37). 2820 Sayılı Kanunun 37’nci maddesi uyarınca siyasi parti genel başkanlıklarınca Yüksek Seçim Kuruluna bildirilen önseçim merkez adayı isimleri o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısından düşüldükten sonra, işaretleme kalan milletvekili sayısından çok ve bu sayının yarısından az olamaz. İşaretlemede bu miktarlara ve nisbetlere uyulmaması, oy pusulasının geçersiz sayılmasını gerektirir. b-İl Genel Meclisi Üyeliği Adaylığı İçin: Partili seçmen, asıl ve yedek ayrımı yapılmaksızın sıralanmış bulunan aday adaylarının isimlerinin karşısına (X) çarpı işareti koyarak tercihini kullanır. İşaretleme o seçim çevresinin çıkaracağı asıl ve yedek üye toplam sayısından çok ve yarısından az olamaz. Belirtilen bu oranlara uyulmaması, oy pusulasının geçersiz sayılmasını gerektirir (2820 SPK. 46/son). c – Belediye Meclisi Üyeliği Adaylığı İçin: Parti önseçim ilçe seçim kurullarına müşterek oy pusulası vermemiş ise tercih işaretlemesi, il genel meclisi üyeliği adaylığı için yapılanın aynısı olacaktır. Ancak 2972 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (d) bendinde öngörülen kontenjan adaylığı nedeniyle, işaretlenecek aday adayı sayısı, kontenjandan gösterilecek aday sayısı asıl üye sayısından çıkarıldıktan sonra kalacak sayı üzerinden hesaplanacaktır (2972 S.K. 10/c – 2820 SPK. 46/son). Parti önseçim ilçe seçim kurullarına müşterek oy pusulaları da vermiş ise, parti seçmeni hem bunları hem de basılı oy pusulasını sandık kurulu başkanından alarak kapalı oy verme yerine girecek ve orada tercihini yapacaktır. Seçmen basılı oy pusulasını kullanmaya karar verdiği taktirde oy verme işlemini yukarıda (1) numaralı bentte belirtildiği üzere yapacak, aksi halde yani müşterek oy pusulasını kullanacak ise seçmen, müşterek oy pusulasını olduğu gibi üzerinde hiçbir değişiklik yapmadan ve işaret koymadan zarfa koyabileceği gibi, listede mevcut aday adaylarından (belediye başkanı adayı dahil) istediğini çizmek ve bunların yerine diğer aday adaylarından isimler yazmak suretiyle oyunu kullanabilir. Partili seçmen, müşterek oy pusulasını kullanmaya karar verip oy pusulasında bazı isimleri çizmek ve yerlerine başka aday adaylarını yazmak suretiyle değişiklik yaptığı takdirde, sonuçta müşterek oy pusulasındaki aday adayı sayısı, kontenjandan gösterilecek aday sayısı hariç olmak üzere, seçim çevresinin çıkaracağı asıl ve yedek üye toplam sayısından çok ve bu sayıdan az olamayacağı gibi yeni yazılan isimlerin mutlaka basılı aday listesinde bulunan adaylardan olması da şarttır. Bu şartlara uygun olmayan değişiklikler, oy pusulasını geçersiz kılar. d – Belediye Başkanlığı ve Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı Adayları Önseçimi İçin: Bu seçimlerde partili seçmen, basılı oy pusulasında yazılı aday adaylarından yalnızca birinin isminin karşısına (X) çarpı işareti koyarak tercihini kullanır. Birden fazla aday adayının isminin karşısına işaret konulması veya birden fazla aday olduğu halde oy pusulasında tercih işareti konulmamış bulunması, oy pusulasını geçersiz kılar. Seçmen müşterek oy pusulasını kullanmayı tercih etmiş ise onu; aksi halde işaretlediği belediye başkan adayları ile belediye meclisi üye adaylarına ait basılı oy pusulalarını aynı zarfa koyarak sandığa atar. Büyükşehir belediye başkan adaylığı için de önseçim yapılması halinde seçmen bu maddenin “C” bendinin 1. fıkrasına göre işaretlediği oy pusulasını ilçe belediye başkanlığı ve meclisi üyeliği adaylarına ait oy pusulalarını koyduğu zarfa koyarak ilçe belediye önseçimi için ayrılmış sandığa atar. Oy pusulası işaretlendikten sonra zarfa konulur, zarf kapatılır ve kapalı oy verme yerinden çıkılarak oy zarfı ait olduğu sandığa atılır. Seçmen, sandık listesindeki adının karşısını imza ederek oyunu kullandığını belli eder.
Madde 34
Oy verme süresi, oyların döküm ve sayımı oy kullanma usulü, geçersiz oylar ve sandık başı işlemleri ile tutanakların birleştirilmesinde, 298 sayılı Kanun hükümleri ile YSK tarafından yayımlanan genelge hükümleri uygulanır.
Madde 35
Seçim ve sandık kurullarıyla kurul başkanlarının kesin olmayan kararlarına karşı Parti Genel Merkezi ile önseçimde aday adayı olanlar veya Partinin teşkilat kademelerinin başkanları veya vekilleri ile Parti müşahitleri itiraz edebilirler (2820 SPK. 50).
Madde 36
Önseçimlerde her siyasi parti ve her önseçim için seçim çevreleri dikkate alınarak ayrı ayrı düzenlenecek sayılı basılı tutanak kağıdında, o partiden aday adayı olmuş bulunanların, herbirinin aldıkları oyların toplamı, rakam ve yazı ile belirtilir. Bu tutanak ilçe seçim kurulu başkanı ve üyelerince imzalanır. Adaylık tutanağına yapılan itiraz, oyların dökümüne veya sayımına ilişkin olduğu ve yeniden yapılan döküm ve sayım sonunda tutanakların iptaline karar verildiği taktirde, yeniden yapılan döküm ve sayım sonucuna göre seçildikleri anlaşılanlara veya aldıkları oy sayısı değişenlere ilçe seçim kurulunca tutanakları verilir veya oy sayısı düzeltilir. İlçe seçim kurulunca bu konuda verilen kararlara karşı aynı kurula yalnız şikayet yoluyla başvurulabilir. İlçe seçim kurulunun şikayet üzerine verdiği karar kesindir. Büyükşehir belediye başkanlığı adayları için düzenlenen ilçe birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itirazlar, il seçim kurulunca incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İl seçim kurulunun birleştirme tutanağına karşı ancak il seçim kuruluna şikayet yoluna gidilebilir. Şikayet üzerine verilen kararlar kesindir. Bu itiraz ve şikayetlerin ilgili seçim kurullarınca sonuçlandırılmalarına ilişkin süreler, Yüksek Seçim Kurulunca seçim takviminde belirtilir. Büyükşehir belediye başkanlığı aday adaylığı önseçim sonuçları için ilçe seçim kurullarınca düzenlenen tutanaklar, birleştirilmek üzere il seçim kurulu başkanlığına gönderilir. Önseçimin önseçim işlemleri sebebiyle iptali halinde önseçim yenilenmez ve bu seçim ve çevresi için bütün adaylar, Parti Tüzüğünde gösterilen yöntemlerle Parti yetkili organları tarafından belirlenir.312 Seçim İşleri Adaylık İşlemleri Yönetmeliği Tutanakları iptal edilenler yerine, adayların önseçimde aldıkları oy sırası- na göre tutanak verilir. Sırada olan yoksa veya sıradakiler yetmezse boşluklar Tüzüğün 125. maddesine göre, adaylar merkez yoklaması ile belirlenmiş ise, yoklamayı yapan organın bildireceği isimle doldurulur (2820 SPK. 51). Ön seçim veya teşkilat yoklamasında eşit oy alanların liste sırası, çekilecek kur’a ile belirlenir (Tüzük md.129/5).
Madde 37
Önseçim sandık kurulları 146 nolu cetvelde oyların döküm ve sayımını yaparak 146/1 numaralı tutanağı düzenler ve bunları aynı gün önseçim ilçe seçim kuruluna iletir. Önseçim ilçe seçim kurulları her siyasi parti için ayrı ayrı düzenlenecek 146/2 numaralı birleştirme tutanaklarında, o partiden aday adayı olanların herbirinin aldıkları oyların toplamını rakam ve yazı ile belirtirler. Bu tutanaklar önseçim ilçe seçim kurulu başkanı ve üyeleri tarafından imzalanarak il seçim kuruluna iletilir. İl seçim kurulları kendilerine önseçim ilçe seçim kurullarından gelen tutanakları her bir seçim çevresi itibariyle birleştirerek, 146/3 numaralı birleştirme tutanağını düzenler ve sonuçları 146/4 numaralı tutanak ile en seri şekilde (telgraf, telefax) Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler. Aynı miktarda oy almış olanlar arasındaki sırayı Partinin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu tesbit eder. Adaylık tutanağına yapılan itiraz, oyların dökümüne veya sayımına ilişkin olduğu ve yeniden yapılan döküm ve sayım sonucunda tutanakların iptaline karar verildiği takdirde, yeniden yapılan döküm ve sayım sonucuna göre seçildikleri anlaşılanlara Yüksek Seçim Kurulu tarafından tutanakları verilir. Bir seçim çevresinde önseçimin, önseçim işlemleri sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde, önseçim yenilenmez ve bu seçim çevresi için bütün adaylar ilgili siyasi partinin yetkili kurulları tarafından tesbit edilir. Adayların yalnız birinin veya birkaçının tutanağının iptaline karar verildiği hallerde, tutanakları iptal olunan adayların yerine, önseçimde alınan oy sırasına göre tutanak verilir. Sırada olanlar yetmediği takdirde boş kalan yerlerin doldurulması için bu maddenin yukarıdaki fıkrası uygulanır. Belli bir seçim için Parti adaylarının Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesinden sonra önseçim ve adaylarla ilgili itiraz ve şikayetler dikkate alınmaz. Daha önce yapılmış olan itiraz ve şikayetler üzerine başlamış olan işlemler dondurulur (2820 SPK. 51).
Madde 38
Her siyasi partinin önseçimine katıldığı her seçim ve çevresi için aday adaylarının aldığı oy sayısını içeren tutanaklar, ilçe seçim kurulu başkanlığınca partinin ilçe başkanlığına gönderilir. Kazanan aday adaylarına da formu düzenlenerek verilir. Büyükşehir belediye başkanlığı aday adaylığı sonuçları ise, il seçim kurulu başkanlığı tarafından ilgili parti il başkanlığına ve kazanan aday adayına bildirilir.
Madde 39
Yüksek Seçim Kurulu, il seçim kurullarından gelen önseçimle tespit edilmiş parti adayları listelerinin tasdikli birer örneğini derhal ilgili partilerin genel başkanlıklarına teslim eder. Parti genel başkanlıkları, parti mevzuatı gereğince merkez adayı olarak seçilen parti adaylarını bu listelere dahil ederek seçim çevrelerine göre düzenleyecekleri parti adayı cetvellerini, kanun hükümlerine göre Yüksek Seçim Kuruluna süresi içerisinde bildirirler (2820 SPK. md.48).
Madde 40
Bu Yönetmelik ile Parti Tüzüğünde belirtilen usul ve esaslara göre belirlenen adaylara ait listeler Yüksek eçim Kurulunca ilan edilen seçim takviminde belirtilen süre içinde; Büyükşehirlerde, büyükşehir belediye başkan adayları parti il başkanlıklarınca il seçim kurullarına, Belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği ve il genel meclisi üyeliği seçimlerine ait aday listeleri, Parti ilçe başkanlıklarınca ayrı ayrı listeler halinde ilçe seçim kurullarına, verilir. Her aday için, 2972 sayılı Kanunun 9’uncu maddesi göndermesi ile uygulanması gerekli 2839 sayılı Kanunun 11’inci maddesine göre, seçilme yeterliliği ile ilgili sabıka kayıtlarının bulunup bulunmadığını gösterir belgelerle nüfus cüzdanı örnekleri seçim kurullarına verilecek listelere eklenir. Yukarıda belirtilen Parti teşkilat kademeleri,her seçim çevresi için düzenleyecekleri aday listelerini 4 nüsha halinde, seçim takviminde belirlenen süre içinde alındı belgesi karşılığında seçim kurullarına verirler. Aday listelerinin her sayfasının Parti mühürünü ve yetkili imzayı taşıması şarttır. İl ve ilçe seçim kurulları, listeleri kendilerine verilen geçici adayları ilgili yerlerde alışılmış usullerle ilan ederler (2972 S.K. 12).
Madde 41
Adayların geçici olarak ilanı üzerine adaylara karşı ilçe seçim kuruluna itiraz edilebilir. İlçe seçim kurulu kararlarına karşı ilgililer il seçim kuruluna itiraz edebilirler. İl seçim kurulunun itiraz üzerine verdiği karar kesindir. Büyükşehir belediye başkan adayları hakkındaki itirazlar, il seçim kurulunca incelenir. Bu inceleme sonucunda verilen kararlara karşı Yüksek Seçim Kuruluna itiraz yoluna başvurulabilir. İtiraz üzerine verilen bu kararlar kesindir. İtiraz ve şikayetler ile bunların ilgili seçim kurullarınca incelenmelerine ilişkin süreler Yüksek Seçim Kurulunca seçim takviminde belirtilir (2972 S.K. 14).
Madde 42
İlçe seçim kurulları, kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında yapacakları inceleme sonucunda kanunda yazılı adaylık şartlarında noksanlık veya aykırılık bulunduğunu görürlerse, durumu ilgili adaya ve siyasi partilerin ilçe başkanlıklarına bildirirler. Büyükşehir belediye başkan adaylarına ilişkin inceleme il seçim kurulunca yapılır. Noksanlık ve aykırılık görülürse bu kurulca, siyasi partinin il başkanlığına bildirilir. İlgili aday ve siyasi parti bu bildirimler üzerine büyükşehir belediye başkanlığı adaylığı yönünden Yüksek Seçim Kuruluna, diğer adaylar yönünden de il seçim kuruluna itiraz edebilirler. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Madde 43
Siyasi partilerin aday listelerinde, 24 ve 25 inci maddelerdeki durumlar nedeniyle eksiklikler husule geldiği takdirde keyfiyet ilçe seçim kurulu başkanlığınca, büyükşehir belediye başkanlığı adayı yönünden il seçim kurulu başkanlığınca ilgili siyasi parti yönetim kurulu başkanlığına bildirilerek eksikliğin tamamlanması istenir. İstifa, ölüm ve kısmi iptal gibi nedenlerle aday listelerinde boşalma olması halinde; sıralama ön seçim veya teşkilat yoklaması usüllerinden biri ile yapılmış ise; boşluk liste sonuna kaydırılarak, en çok oy almış liste dışı adayın listeye dahil edilmesiyle doldurulur. Önseçim veya teşkilat yoklaması, tümden veya seçim çevresi ölçeğinde en az 1/3 oranında iptal edilmiş ise, boşalan adaylıklar Merkez Karar ve Yönetim Kurulu veya yetki verdiği diğer herhangi bir merkez veya taşra teşkilatı yönetim kademesi tarafından tamamlanır. Merkez yoklaması usûlü ile yapılan listelerde meydana gelebilecek boşalmalarda liste kaydırması yapılmaz. Boşalan sıra, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’nun belirlediği ismin bildirilmesiyle doldurulur.
Madde 44
Parti, 2972 Sayılı Kanunun 10/c maddesi uyarınca; belediye meclis üye sayısı 9 ve 11 olan beldelerde bir, 15 olan beldelerde iki, 25 ve 31 olan beldelerde üç, 37 olan beldelerde dört, 45 olan beldelerde beş, 55 olan beldelerde altı adet kontenjan adayı gösterebilir. Kontenjan adayları MKYK veya yetki verdiği teşkilat kademeleri tarafından merkez yoklaması ile tesbit edilir. Kontenjan adaylarının isimleri parti ilçe yönetim kurulları tarafından ilçe seçim kurullarına verilen aday listelerinin sonuna yedek üye adaylarının isimlerinden sonra yazılır.
Madde 45
Partinin seçime katılacağı yerlere ilişkin aday listelerinin, her ilin ve bir il birden fazla seçim çevresine bölünmüş ise,her bir seçim çevresinin adayları ayrı ayrı kağıtta gösterilmek suretiyle YSK’nca ilan edilen seçim takviminde öngörülen süre içinde Yüksek Seçim Kuruluna teslim edilmesi gerekir. İllere ait bu listeler, alfabe sırasıyla dizilerek listenin baş tarafına ilin adı, il birkaç seçim çevresine bölünmüş ise (her bir çevre ayrı ayrı olmak üzere) ilin adıyla birlikte bölünen seçim çevresinin numarasının yazılması, bunun altına da adayların adları, soyadları, öğrenim durumları (ilk, orta, yüksek biçiminde) ve meslekleri (birden çok meslek varsa yalnız biri) gösterilerek sıra numarasıyla alt alta yazılmak suretiyle düzenlenir. Listelerin her sayfasının Parti mühürünü ve yetkili imzayı taşıması gerekir. Her aday için, 2839 Sayılı Kanunun 11’inci maddesine göre, seçilme yeterliliği ile ilgili, sabıka kayıtlarının bulunup bulunmadığını gösterir belgelerle nüfus cüzdanı örnekleri, listelere eklenir. 2839 Sayılı Kanunun 13’üncü maddesi gereğince; Partinin, iller toplamının en az yarısında ve aynı Kanunun 12’nci maddesinde öngörülen seçim çevrelerinin çıkaracakları milletvekili sayısı kadar aday göstermesi gerekir. Eksik aday gösterilmesi halinde, bu eksiklik Yüksek Seçim Kurulunca Partiye verilen sürede tamamlanır.
Madde 46
Aday tesbit ve sıralama işleminin, önseçim veya teşkilat yoklaması usüllerinden biri ile yapılmasına karar verilmiş olması hallerinde; TBMM toplam üye sayısının %5’ini aşmamak üzere, ilini, seçim çevresini ve liste sırasını ön seçim veya teşkilat yoklamasından on gün önce Yüksek Seçim Kuruluna bildirmek koşuluyla merkez adayı göstermeye Genel Başkan yetkilidir. Önseçim veya teşkilat yoklamasının kısmi uygulanması halinde Genel Başkan’ın göstereceği kontenjan aday sayısı, ön seçim veya teşkilat yoklaması yapılan seçim çevrelerinden seçilecek milletvekili sayısı toplamının %5’ini aşamaz. Bir seçim çevresinde birden fazla ve iki milletvekili seçilecek seçim çevrelerinde Genel Başkan kontenjanı kullanılamaz. Seçimin yapılacağı tarihte milletvekili olanlar ile, parti listelerinden üç dö- nem belediye başkanlığı yapmış olanlar, kontenjan yöntemi ile aday gösterilemezler. Kontenjan adayı gösterilecek olanlar, “önseçim” veya “teşkilat yoklaması” na katılmazlar. Milletvekili Seçimlerinde Adaylara Karşı İtiraz Madde 47 – Adayların geçici olarak ilanından itibaren iki gün içinde il se- çim kuruluna itiraz edilebilir. İtirazlar, il seçim kurullarınca, en geç iki gün içinde karara bağlanır. İlgililer, bu kararlara karşı iki gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edebilirler. Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde ve en geç, kesin aday listelerinin ilanı gününe kadar bu itirazları karara bağlar (2839 S.K.md.22).
Madde 48
Bir il, birkaç seçim çevresine bölünmüş olsa bile il seçim kurulları, kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda, bu Kanunda yazılı adaylık şartlarında noksanlık veya aykırılık bulunduğunu görürlerse, durumu geçici ilan tarihinden itibaren iki gün içinde ilgili adaya, siyasi partilerin il başkanlarına ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler (2839 S.K.md.23).
Madde 49
Siyasi partilerin aday listelerinde, 24 ve 25 inci maddelerdeki durumlar nedeniyle eksiklikler husule geldiği takdirde keyfiyet ilçe seçim kurulu başkanlığınca, büyükşehir belediyeAdaylıklar kesinleştikten sonra, Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim takviminde belirtilen süre zarfında seçim çevreleri itibariyle Resmi Gazete ve radyo ile ilan edilir (2839 S.K. md.24). İl seçim kurulları da kendi seçim çevrelerindeki adayları, Yüksek Seçim Kurulunun belirttiği tarihte, alışılmış araçlarla ilan ederler. Seçim İşleri Adaylık İşlemleri Yönetmeliği 317
Madde 50
Aday listelerinin kesinleştiği tarihten, oy verme günü saat 17:00’ ye kadar ölüm veya istifa nedeniyle aday listelerinde meydana gelecek eksilmeler, listelerin tamamlanmasını gerektirmez. Ancak, aday listelerinde yukarıdaki nedenlerle boşalma olması halinde listedeki adaylar liste sırasına göre kaydırılmak suretiyle boşalan yerler doldurulur (2839 S.K. md.25).
Madde 51
Madde 52
Madde 53
Madde 54
Madde 1
Madde 2
Madde 3
Madde 4
Madde 5
Madde 6
Madde 7
Madde 8
Madde 9
Madde 10
Madde 11
Madde 12
Madde 13
Madde 14
Madde 15
Madde 16
Madde 17
Madde 18
Madde 19
Madde 20
Madde 21
Madde 22
Madde 23
Madde 24
Madde 25
Madde 26
Madde 27
Madde 28
Madde 29